ΓΙΑΤΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΟΤΑΤΟΣ ΣΠΕΥΔΕΙ ΝΑ ΣΥΓΚΑΛΕΣΕΙ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ;

ΓΙΑΤΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΟΤΑΤΟΣ ΣΠΕΥΔΕΙ ΝΑ ΣΥΓΚΑΛΕΣΕΙ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ;

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

=====

Γράφει ο κ. Γ. Παπαθανασόπουλος σε άρθρο του που αφορά την σπουδή που δείχνει ο Οικουμενικός Πατριάρχης για τη σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου:

“Εντυπωσιακή είναι η εκ μέρους του Φαναρίου βιασύνη και η πίεση, που ασκεί να επισπευσθούν οι διαδικασίες, ώστε το 2016 να συγκληθεί η «Αγία και Μεγάλη Σύνοδος» της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η μία εξήγηση είναι η φιλοδοξία του σημερινού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίου να συγκληθεί επί των ημερών του η συγκεκριμένη Σύνοδος, όπως και να λέγεται, με όποια θέματα και αν συμφωνηθεί να συζητηθούν, με όποια κείμενα και αν προκύψουν, έστω και αν αυτά είναι γραφειοκρατικού τύπου, έστω και με θέματα που δεν αφορούν τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, αλλά μόνο τους Πατριάρχες και τους Προκαθημένους των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών…

Στο Φανάρι θεωρείται ότι με τη Σύνοδο αυτή θα ανέβει πολύ σε ολόκληρο τον κόσμο το γόητρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και θα αναφέρεται πλέον ότι ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος πέτυχε «το ιστορικό γεγονός μετά από δώδεκα αιώνες». Βέβαια δεν είναι Οικουμενική Σύνοδος, αλλά αυτό θεωρείται στο Φανάρι λεπτομέρεια…Το 1997 και το 1998 ο αείμνηστος Μητροπολίτης Ελβετίας Δαμασκηνός είχε εκφράσει τη βεβαιότητα  ότι αυτή θα συγκληθεί το 2000, κάτι που δεν έγινε εφικτό. Σήμερα έχει τεθεί το νέο όριο, η εβδομάδα της Πεντηκοστής του 2016…  

Οι πανορθόδοξες διασκέψεις και προσπάθειες για την Πανορθόδοξη Σύνοδο άρχισαν τον Σεπτέμβριο–Οκτώβριο του 1961 στη Ρόδο, επί Οικουμενικού Πατριάρχου Αθηναγόρου, με σκοπό «την στήριξιν της πίστεως, την θεραπείαν των αναγκών και εις πύργωσιν της εν ενότητι και αγάπη ισχύος της Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας ανά τον κόσμον…». Εκτοτε συνεδρίασε πολλές φορές η Προπαρασκευαστική Επιτροπή και υπήρξαν και τέσσερις Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Το κείμενο που συζητήθηκε προσφάτως στην Επιτροπή είναι ένα από τα θέματα της Συνόδου και δεν υπήρξε οριστική απόφαση. Πάντως τα όσα έως σήμερα έχουν αποφασιστεί δείχνουν ότι είναι μακριά από τον σκοπό, που ετέθη το 1961…

Τρεις παρατηρήσεις για την ανάλυση του κ. Παπαθανασόπουλου:

1.) Αν η Μεγάλη Σύνοδος συγκληθεί χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, όχι μόνον δεν θα αυξήσει το κύρος του Παναγιότατου, αλλά αντιθέτως θα το καταρρακώσει βραχυπρόσθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Η Ιστορία θα γράψει -και όλοι οι σοβαροί αναλυτές θα επισημάνουν- ότι επί Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου συνήλθε Σύνοδος κυριολεκτικά της πλάκας, η οποία δεν ασχολήθηκε με κανένα ουσιαστικό πρόβλημα και δεν έδωσε λύση σε κανένα απολύτως ουσιαστικό θέμα.

Απλά ήταν Σύνοδος δημοσίων σχέσεων η οποία εξευτέλισε την Ορθοδοξία και το πνεύμα που συγκαλούντο αείποτε οι Σύνοδοι.

2.) Δεν ευτύχησα ποτέ να πάρω την ευχή του Παναγιότατου, αλλά άνθρωποι που τον γνώρισαν εκ του σύνεγγυς με διαβεβαιώνουν ότι είναι πολύ ευφυής άνθρωπος. Αρα αποκλείεται να μην αντιλαμβάνεται ότι μια Σύνοδος χωρίς ουσιαστική θεματολογία θα υποσκάψει σε τελευταία ανάλυση το κύρος του.

Τότε γιατί όντως σπεύδει να συγκαλέσει αυτή τη Σύνοδο ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος;

Νομίζω για ένα λόγο, όπως μας απεκάλυψε έμμεσα, με τη βιβλιοκρισία του για τη διδακτορική διατριβή του Σεβασμιότατου Σηλυβρίας κ. Μάξιμου, ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού της Βοστώνης Αρχιμ. Παντελήμονας Μανουσάκης, ο οποίος εικάζω θα χειροτονηθεί σύντομα επίσκοπος:

Από τη στιγμή που οι Ορθόδοξοι Πρωθιεράρχες απευθυνθούν στον Παναγιότατο για να συγκαλέσει την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, το πρωτείο του Οικουμενικού Πατριάρχη θα κατοχυρωθεί στην πράξη συνοδικά με αδιαμφισβήτητο τρόπο. 

Γι’ αυτό διερωτήθηκα αμέσως μόλις διάβασα τη σχετική βιβλιοκρισία: Αφού οι Ρώσοι το γνωρίζουν δεν θα κάνουν το παν για να υποσκάψουν με κάθε τρόπο τη διαδικασία σύγκλησης της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου;

3.) Αν και όταν συνέλθει η Μεγάλη Σύνοδος ουδόλως θα αφίσταται της Συνόδου που οραματίστηκε το 1961 ο Πατριάρχης Αθηναγόρας. Το ακριβώς αντίθετο! Θα στοιχείται στερρώς στις παρακαταθήκες, στις παραμέτρους και στους οραματισμούς του.

Οι Σύνοδοι αείποτε συνέρχονταν για να διατυπώσουν τα δόγματα της πίστεως όταν διαμφισβητούντο και για να θέσουν το μέτρο -αυτό θα πει η λέξη κανόνας- που αφορά  διοικητικά θέματα, τον τρόπο ζωής των πιστών και θέματα εκκλησιαστικής ευταξίας.

Ούτε η Σύνοδος που οραματίστηκε ο Πατριάρχης Αθηναγόρας είχε αυτή την προοπτική, ούτε η Σύνοδος που προγραμματίζει να συγκαλέσει τώρα ο Παναγιότατος κ. Βαρθολομαίος. 

Ο Οσιος Ιουστίνος Πόποβιτς σε περισπούδαστη εργασία του για τη σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου επέκρινε αυστηρά τους όρους και τη διαδικασία σύγκλησής της και επεσήμανε ότι οι αξιώσεις για το πρωτείο των Θρόνων Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας υποσκάπτουν καίρια το αληθινό πνεύμα που συγκαλούντο οι Σύνοδοι.